Hepatit A, kişiden kişiye dışkı-ağız yoluyla veya kirli su ve besin alımı yoluyla bulaşabilen bir hastalıktır. ABD'de görülen hepatit A salgınına Türkiye’den gönderilen donmuş nar tanelerinin yol açtığı tespit edilmişti. Söz konusu salgın hakkında ayrıntılı bilgi veren bir makale The Lancet Infectious Diseases dergisinde yayınlandı.

Amerika’da hepatit A salgınının kaynağı: Türk narı!
ABD’de salgın Mart-Ağustos 2013 döneminde görüldü. Ülkede 10 eyaletten 165 kişinin hastalandığı, bunların %42’sinin hastaneye yatmasının gerektiği bildirildi. Hastalardan ikisinde fulminan hepatit adı verilen ciddi karaciğer hastalığı gelişti, bu hastalardan birine karaciğer nakli yapıldı. Hepatit A nedeniyle kaybedilen vaka ise olmadı. Hepatit A salgınına bir firma tarafından dağıtımı yapılan “Organik Antioksidan Karışım” adlı donmuş ürününün yol açtığını belirlenmişti. Bu ürünün içinde dünyanın farklı bölgelerinden gelen kiraz, çilek, ahududu, yaban mersini ve nar taneleri bulunuyordu. Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, yaptığı araştırmayla sorumlu meyvenin nar taneleri olduğu sonucuna ulaştı. Ürün içinde bulunan nar tanelerinin Türkiye’den geldiği gösterildi. Söz konusu nar tanelerinde hepatit A virüsü saptanamadı, ancak besinlerde hepatit A varlığının saptanmasında güçlük yaşandığı biliniyordu. Hastalık etkeni hepatit A virüsünün 1B genomuna sahip olduğu saptandı. Bu virüs tipinin ABD için alışıldık olmadığı, Türkiye’de ise yaygın olarak görüldüğü belirtildi.

Salgına karşı örnek alınacak takip
Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi söz konusu ürünü tüketenleri belirledikten sonra bu kişileri korumak için de titiz bir çalışma içine girdi. Sorumlu ürün piyasadan geri çekildi. Ürünü tüketenler tespit edilerek, temas sonrası ilk 2 hafta içinde hepatit A aşısı ve hepatit A immünglobulini uygulaması yapılarak bu kişilerde hastalık gelişmesi engellendi. Bu korumayı kabul etmeyen bir ailenin iki çocuğunda hepatit A hastalığı geliştiği de gözlendi. Sorumlu ürünün dağıtıcısının temaslılara kullanılan hepatit A aşısını gönüllü olarak temin ettiği de makalede belirtildi.

Türkiye’de hepatit A
Hepatit A, Türkiye’de yaygın olarak görülen bir bulaşıcı hastalık. Hastalık küçük çocuklarda belirtisiz veya çok hafif olarak geçirildiği için görülen vaka sayısını tam olarak bilmek mümkün değil. Ülkemizde hastalık genellikle çocukluk çağında geçiriliyor. Hastalıktan korunmada hijyen önemli bir etken olmakla birlikte aşılama en önemli korunma yöntemi. Son yıllarda özellikle temiz içme ve kullanma suyu teminindeki gelişmeler ve aşılama ile hastalığın görülme sıklığı azalmaya başladı. Bunların da etkisiyle hepatit A virüsüyle karşılaşmada yaş grubu ileri yaşa doğru kayma eğilimi içine girdi. Bu durum, hepatit A enfeksiyonun ileri yaşlarda daha ağır seyretmesi ve karaciğer yetmezliğine neden olabilmesi açısından önem taşıyor. Ülkemizde nar ve benzeri gıda tüketimiyle hepatit A gelişimi arasındaki ilişki konusunda henüz yeterli veri bulunmuyor.

Türkiye’de hepatit A aşısı
Hepatit A aşısı 2012 yılından itibaren ülkemizde ulusal aşı takvimine girdi. Ülkemizdeki çocuklara 18. ayda ve 24. ayda olmak üzere iki doz hepatit A aşısı uygulanıyor.